Behind the screens

Lisette Hogeveen

Het is mooi om te zien hoeveel werk we in korte tijd en soms lastige omstandigheden hebben weten te verzetten.

Lisette Hogeveen, operationeel manager bij het Landelijk Bureau Bibob
Lisette Hogeveen

Wetswijzigingen voorbereiden in coronatijd

Op 1 augustus 2020 is de gewijzigde Wet Bibob in werking getreden. Samen met haar collega´s bereidde Lisette Hogeveen, operationeel manager bij het Landelijk Bureau Bibob, de afdeling in vier maanden voor op de veranderingen die de wetswijziging voor het dagelijks werk met zich meebrengt. En dat terwijl de reguliere onderzoeks- en advieswerkzaamheden gewoon doorgingen en medewerkers volledig vanuit huis moesten werken.

Met de hele afdeling aan de slag

“We zijn begonnen met het opstellen van een lijst van alle interne en externe documentatie die naar aanleiding van de wetswijziging moest worden aangepast of nieuw moest worden gemaakt. Denk aan factsheets, brochures, brieven en werkinstructies. Vervolgens kon iedereen zich intekenen om in kleine groepjes bepaalde acties op te pakken. In juli hebben we in een gezamenlijke online bijeenkomst de belangrijkste wijzigingen doorgenomen. Daarbij hebben we uitgebreid stilgestaan bij de toepassing op lopende dossiers en nieuwe adviesaanvragen. Iedere wijziging werd door iemand anders gepresenteerd. Zo was meteen duidelijk bij wie je moest zijn bij vragen of onduidelijkheden over een specifiek onderwerp.”

Noodgedwongen anders werken

“Door de coronapandemie liep ons project anders dan normaal: op afstand en digitaal in plaats van dichtbij en fysiek. We moesten bewuster nadenken over hoe we elkaar betrokken konden houden en andere manieren ontdekken om effectief te blijven samenwerken. Niet alleen intern binnen onze afdeling, maar ook extern met partners als het Openbaar Ministerie en de Belastingdienst. Ik ben er echt trots op wat we in zo’n korte tijd en in zulke lastige omstandigheden voor elkaar hebben gekregen. De ervaring die we hierin gezamenlijk hebben opgedaan, komt ons ongetwijfeld in andere projecten van pas!”

Screenen in de praktijk

Signalen, oplossingen en resultaten

  1. 1

    Boa controleerd pas van passagier openbaar voertuig

    Akte van opsporingsbevoegdheid boa nu digitaal aan te vragen

    Probleem

    Afnemers van aktes van opsporingsbevoegdheid voor individuele boa’s willen aanvragen en wijzigingsverzoeken sneller en gemakkelijker kunnen indienen. Tot voor kort kon dit alleen op papier en per post.

    Oplossing

    Justis heeft een digitale aanvraagmogelijkheid gerealiseerd om een akte van opsporingsbevoegdheid te verstrekken, verlengen, wijzigen of in te trekken. De digitale aanvraagmogelijkheid is sinds 21 september operationeel en is beschikbaar voor iedereen met eHerkenning met beveiligingsniveau 1. Ondertussen blijft de papieren variant gewoon bestaan. Op dit moment zijn we ook bezig om de aanvraag voor een categoriale beschikking te digitaliseren.

    Resultaat

    Een snellere en gebruiksvriendelijke aanvraagmethode.

  2. 2

    Logo landelijk bureau BIBOB Winterschool 2021

    Succesvolle Bibob-webinars krijgen een vervolg met de Winterschool Online

    Probleem

    Het Landelijk Bureau Bibob is in september gestart met het aanbieden van webinars aan gemeenten in Zuid-Holland, Noord-Holland en Midden-Nederland over Bibobgerelateerde onderwerpen zoals vastgoed, bouwen en subsidies. Ruim 400 professionals hebben hieraan deelgenomen. Naar aanleiding daarvan hebben ook andere regio’s en stakeholders interesse getoond in dit soort online kennissessies.

    Oplossing

    We organiseren onze jaarlijkse Winterschool in 2021 volledig online. Tussen 25 januari en 12 februari kunnen collega’s bij gemeenten, provincies, waterschappen, omgevingsdiensten en de Rijksoverheid via een serie webinars drie weken lang hun kennis over de toepassing en implementatie van de Wet Bibob bijspijkeren.

    Resultaat

    Met de Winterschool Online zorgen we ervoor dat iedereen ook in tijden van corona en thuiswerken van de laatste ontwikkelingen rond Bibob op de hoogte blijft. En houden we contact met onze partners in het veld, al is het dan even op afstand.

    Interesse om de Winterschool Online bij te wonen? Laat het weten via winterschoolbibob@justis.nl. U ontvangt dan het programma en informatie over de mogelijkheid tot inschrijving.

  3. 3

    TRACK start telefonisch spreekuur voor curatoren

    Probleem

    Uit onderzoek naar de ervaringen met de ‘Garantstellingsregeling Curatoren 2012’ bleek dat curatoren behoefte hebben aan een aanspreekpunt voor inhoudelijke vragen over de regeling of om aanvragen voor te bespreken.

    Oplossing

    De afdeling die het toezicht op rechtspersonen uitvoert (TRACK) start nog dit jaar een proef met een telefonisch spreekuur. Curatoren krijgen dan direct een inhoudelijk expert van TRACK aan de lijn, in plaats van een medewerker van het klantcontactcentrum van Justis. Ter ondersteuning is tevens nieuw voorlichtingsmateriaal ontwikkeld, waaronder een infographic.

    Resultaat

    We verwachten dat het spreekuur curatoren onder meer gaat helpen hun aanvragen beter voor te bereiden en dat dit de kans op een succesvolle aanvraag vergroot. Ook verwachten we dat het spreekuur het gemakkelijker maakt voor curatoren om een aanvraag in te dienen. Of dit echt zo is, gaan we na afloop van de proef - die een jaar duurt - evalueren.

  4. 4

    Duidelijkere en completere teksten voor de VOG

    Probleem

    Aanvragers en gebruikers vonden de teksten op de Verklaring Omtrent het Gedrag voor natuurlijke personen (VOG NP), de Verklaring Omtrent het Gedrag voor rechtspersonen (VOG RP) en de Gedragsverklaring Aanbesteden (GVA) niet altijd duidelijk en begrijpelijk. Ook bleek dat organisaties de verklaringen niet altijd controleren en soms een kopie accepteren.

    Oplossing

    We hebben de teksten op de VOG NP, VOG RP en GVA herschreven en een verzoek toegevoegd om de verklaring altijd op echtheidskenmerken te controleren.

    Resultaat

    Op 1 december 2020 komen de nieuwe versies beschikbaar, waarmee we een volgende stap zetten in duidelijk en begrijpelijk communiceren.

In gesprek met...
Boels Zanders Advocaten

In gesprek met...
Boels Zanders Advocaten

Curatoren kunnen voor hun onderzoek naar faillissementen gebruik maken van de garantstellingsregeling curatoren (GSR). Justis beoordeelt of curatoren in aanmerking komen voor een garantstelling.

Advocatenkantoor Boels Zanders behandelt veel zaken op het gebied van faillissementsrecht. Een aantal gespecialiseerde advocaten wordt regelmatig door de rechtbanken in Oost-Brabant en Limburg benoemd tot curator in faillissementen of tot bewindvoerder bij surseances van betaling. Flip Schreurs is als curator betrokken geweest bij talloze faillissementen. Hij is tevens oud-voorzitter van Insolad, de Vereniging van Insolventierecht Advocaten.

“Als een bedrijf failliet gaat, stelt de rechter een curator aan. Mijn collega’s en ik worden regelmatig ingezet om de oorzaak van een faillissement te onderzoeken. We bekijken dan ook of het faillissement veroorzaakt is door onbehoorlijk bestuur. Een bestuurder die onverantwoordelijke risico’s nam, kan persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Bij sommige faillissementen kun je vooraf redelijk inschatten of het onderzoek van de curator geld kan opleveren. Geld waarmee onze salarissen en de schuldeisers betaald kunnen worden. Bij zaken waar dat niet vooraf duidelijk is, doen we vaak een beroep op de garantstellingsregeling curatoren.

De garantstellingsregeling curatoren dekt de kosten voor de curator die vooronderzoek wil doen of een rechtsvordering wil instellen in verband met mogelijk onbehoorlijk bestuur rond een faillissement. De regeling kan ook worden ingeroepen voor het terughalen van geld dat voorafgaand aan het faillissement door de onderneming is betaald, waardoor andere schuldeisers zijn benadeeld.

Ik vind deze regeling een belangrijk instrument dat we niet mogen onderschatten. De regeling maakt het mogelijk dat meer onderzoeken naar faillissementsfraude opgepakt kunnen worden, ook als vooraf nog niet zeker is dat een onderzoek geld zal opleveren voor de schuldeisers.

Ik pleit ervoor dat de garantstellingsregeling zo veel mogelijk wordt benut. In mijn rol als voorzitter van Insolad gaf ik al langer aan dat het takenpakket van de curator alsmaar toeneemt, terwijl de omvang van boedels afneemt. Dat betekent dat het belang van de garantstellingsregeling voorlopig alleen maar groter wordt. Het zou goed zijn als zo veel mogelijk verzoeken worden toegewezen. De maatschappij vraagt om een effectieve aanpak van faillissementsfraude én de regeling levert geld op. De overheid verdient haar geld er dubbel en dwars mee terug. De curator zorgt ervoor dat de Belastingdienst als belangrijkste schuldeiser meer belastingschuld int.

Een andere dienst die we afnemen van Justis is de netwerktekening. De netwerktekening maakt de relevante relaties van de onderneming die we onderzoeken zichtbaar. Zo kunnen we zien of er connecties zijn die wij nog niet in beeld hebben en waar we wellicht verder onderzoek naar moeten doen. We kunnen zelf netwerktekeningen maken op kleinere schaal, maar de mensen van Justis maken de tekeningen completer omdat zij toegang hebben tot registers waar wij niet in kunnen. Netwerktekeningen zijn echt fenomenaal. Ze zijn soms erg groot en geven alleen al door hun omvang de complexiteit van onze onderzoeken weer.”

Kerncijfers

januari tot en met oktober 2020

VOG

978.357 aanvragen
2.133 geweigerd

Naamswijzigingen

1.675 goedgekeurd
82 geweigerd

Buitengewoon opsporingsambtenaar

5.126 afgegeven opsporingsaktes
21 geweigerd

Conclusies Bibob-adviezen

116 ernstige mate gevaar
26 mindere mate gevaar
86 geen gevaar

Toezicht op rechtspersonen

186 risicomeldingen
736 netwerktekeningen

Vergunningen Wet Particuliere Beveiligingsorganisaties en Recherchebureaus

493 verleend
36 geweigerd

Garantstellingsregeling curatoren

156 nieuwe verzoeken
89 verhogingsverzoeken

Ontheffing Wet Wapens en Munitie

136 goedgekeurd
9 geweigerd

Gedragsverklaring aanbesteden

9.510 aangevraagd

Gratieverzoeken

76 toegewezen
239 afgewezen

Marginale afwijkingen voorbehouden.